Wednesday, October 31, 2012

જીવનનું મૂલ્ય


 કૉફીનો કપ
એકવાર એક બુદ્ધિમાન શિક્ષકે પોતાના વિદ્યાર્થીઓને કૉફી માટે નિમંત્રણ આપ્યું. આ નિમંત્રણમાં નવાઈની વાત એ હતી કે ટેબલ પર મૂકેલા બધા જ કપ જુદા જુદા રૂપ-રંગના હતા. બધા વિદ્યાર્થીઓએ તે જોયું અને ત્યારબાદ તેમણે કૉફી પીવાનું શરૂ કર્યું. કૉફી પીતાં તેઓ એકબીજાના કપ તરફ જોઈ રહ્યાં. શિક્ષકે આ બધું થોડીવાર ધ્યાનથી નિરીક્ષણ કરતાં વિદ્યાર્થીઓને કહ્યું : ‘શું તમે અત્યારે તમારી વર્તણૂંકથી સભાન છો ? તમે બધા જ એકબીજાના કૉફી-કપ જોઈ રહ્યાં છો. સાથે હું એ પણ નોંધી રહ્યો છું કે તમારામાંના કેટલાંક, કે જેમનો કપ સાવ સાદો સીધો છે તેઓ મોંઘાકપવાળાની ઈર્ષ્યા કરી રહ્યાં છે. શું એવું નથી ?’
વિદ્યાર્થીઓ સંમત થયાં. એમને પોતાની વર્તણૂંક બદલ થોડો સંકોચ પણ થયો.
શિક્ષકે પોતાની વાત આગળ વધારતાં કહ્યું : ‘તમને બધાને નવાઈ લાગી હશે કે આ બધા કપ આટલા જુદા જુદા શા માટે છે ? પણ એ મેં અહીં જાણી જોઈને રાખ્યા હતાં. જરાક ધ્યાનથી વિચારો તો તમને આમાંથી જીવનનો એક અગત્યનો બોધપાઠ શીખવા મળશે. જીવન એ કૉફી સમાન છે જ્યારે કપ એ જીવનમાં આવતી જુદી જુદી પરીસ્થિતિઓનું પ્રતીક છે. તમને બધાને આ કપમાં એક સરખી વસ્તુ આપવામાં આવી છે પણ તેમ છતાં તમે બીજાના કપની ઈર્ષ્યા કરવામાં કૉફીની મજા માણી શકતા નથી. શું આ સાચું નથી ? જ્યારે તમે બીજાના જીવનની જુદી જુદી પરીસ્થિતિઓનું મૂલ્યાંકન કરવા બેસી જાઓ છો ત્યારે હકીકતે તો તમે તમારા જ જીવનનો આનંદ ગુમાવી બેસો છો.’
અંતમાં શિક્ષકે કહ્યું : ‘તો હવે ચાલો, બધા આંખ બંધ કરો અને તમારા કપમાં ભરેલી કૉફીનો સ્વાદ માણો. ખરેખર એ ખૂબ જ ટેસ્ટી છે. જરા ચાખી જુઓ; અને ચાખીને મને કહો કે શું એ ટેસ્ટને કપના રૂપ-રંગ સાથે કંઈ લાગેવળગે છે ? મિત્રો, તમે કોઈ પણ ક્ષણે જીવન આનંદપૂર્વક જીવી શકો છો, પછી ભલે ને તમે ગમે ત્યાં હોવ. તમારી પાસે ગમે તે હોય. માત્ર જીવનનો સ્વાદ માણતા શીખી લો !’ 
(ચાર્ટર્ડ એકાઉન્ટન્ટ વિદ્યાર્થીઓ માટેના મેગેઝીન ‘સુચિતા ટાઈમ્સ’ (અલાહબાદ)માંથી સાભાર અનુવાદિત.)

Tuesday, October 30, 2012

नियम सबके लिए है

नियम सबके लिए है
बात सन १८८५ की है। पूना के न्यू इंग्लिश हाईस्कूल में समारोह हो रहा था। प्रमुख द्वार पर एक स्वयंसेवक नियुक्त था, जिसे यह कर्तव्य-भार दिया गया था कि आनेवाले अतिथियों के निमंत्रण पत्र देखकर उन्हें सभा-स्थल पर यथास्थान बिठा दे। इस समारोह के मुख्य अतिथि थे मुख्य न्यायाधीश महादेव गोविंद रानडे। जैसे ही वह विद्यालय के द्वार पर पहुँचे, वैसे ही स्वयं सेवक ने उन्हें अंदर जाने से शालीनतापूर्वक रोक दिया और निमंत्रण-पत्र की माँग की।
"बेटे! मेरे पास तो निमंत्रण-पत्र नहीं हैं," रानडे ने कहा।
"क्षमा करें, तब आप अंदर प्रवेश न कर सकेंगे," स्वयंसेवक का नम्रतापूर्ण उत्तर था।
द्वार पर रानडे को देखकर स्वागत समिति के कई सदस्य आ गए और उन्हें अंदर मंच की ओर ले जाने का प्रयास करने लगे। पर स्वयंसेवक ने आगे बढ़कर कहा, "श्रीमान! मेरे कार्य में यदि स्वागत-समिति के सदस्य ही रोड़ा अटकाएँगे तो फिर मैं अपना कर्तव्य कैसे निभा सकूँगा? कोई भी अतिथि हो उसके पास निमंत्रण-पत्र होना ही चाहिए। भेद-भाव की नीति मुझसे नहीं बरती जाएगी।"
यह स्वयंसेवक आगे चलकर गोपाल कृष्ण गोखले के नाम से प्रसिद्ध हुआ और देश की बड़ी सेवा की।
                                                                                 -सुधीर निगम

ગણિત - વિજ્ઞાન મંડળ હરતા ફરતા કરીએ .

તૈયાર કરનાર :
અશ્વિન પ્રજાપતિ , મુખ્ય શિક્ષક , શાહપુર પ્રાથમિક શાળા 

Sunday, October 28, 2012

સરદાર પટેલ


31 ઓક્ટોબર,  સરદાર પટેલ જયંતી
     આજનો સુવિચાર:- મુસીબતો આવે ને જાય પણ જે મક્કમ બનીને વળગી રહે છે એ સફળતાને પામે છે. 
 
       સરદાર વલ્લભભાઈ પટેલ ભારતનાં લોખંડી પુરુષ ગણાતા. સરદાર વલ્લભભાઈ પટેલ એટલે સરળતા અને અભય – સંકલ્પની મૂર્તિ. બ્રિટીશ મ્યુઝિયમમાં એકી બેઠકે સત્તર સત્તર કલાક બેસીને કાયદાનાં ગ્રંથો ઉથલાવતા. ચંપારણ્યમાં ગાંધીજીની પડખે ઉભા રહેલા. જમીન મહેસૂલ વિરૂદ્ધ બારડોલીને ઉભું કરી દીધું હતું. સ્વતંત્રતા પછી 600 દેશી રજવાડામાં વહેંચાયેલા ભારતને એક બનાવી દેવામાં તેમનો સૌથી ફાળો છે.આમ અનેક વ્યક્તિત્વથી ભરપૂર એવા સરદાર પટેલનો જન્મદિવસ આજે ભારતવાસીઓ ઉજવી રહ્યાં છે. તા.31-10-1875માં તેમનો જન્મ કરમસદમાં થયો હતો. પ્રાથમિક શિક્ષણ ગામડામાં લીધુ હતું પણ ત્યારબાદ વિલાયત જઈ તેઓ વકીલ થયાં હતાં. નીડરતા, સંગઠન,વ્યવસ્થાશક્તિ, વ્યુહસંચાલન, સ્નેહવાત્સલ્ય, ત્વરિત નિર્ણયશક્તિ, આત્મશક્તિ જેવાં બધા જ ગુણો સરદાર પટેલમાં હતાં. તેમના આવા વ્યક્તિત્વને કારણે યુવાનોને તેમની સાથે જોડાવવાનું પસંદ કરતાં. તા.15-12-1950 એમની મરણતિથી છે.
              શું એવુ નથી લાગતું કે ‘ગાંધીગીરી’ની જેમ ‘સરદાર 
પટેલગીરી’ની ભારતને જરૂરત છે???????

Tuesday, October 23, 2012

પેન્સિલ અને રબરનો સંવાદ


પેન્સિલ અને રબરનો સંવાદ
Pencil:   I’m sorry….
Eraser:   For what? You didn’t do anything wrong.
Pencil:      I’m sorry cos you get hurt bcos of me. Whenever I made a mistake, you’re always there to erase it. But as you make my mistakes vanish, you lose a part of yourself. You get smaller and smaller each time.
Eraser:     That’s true. But I don’t really mind. You see, I was made to do this. I was made to help you whenever you do something wrong. Even though one day, I know I’ll be gone and you’ll replace me with a new one, I’m actually happy with my job. So please, stop worrying. I hate seeing you sad.
I found this conversation between the pencil and the eraser very inspirational. Parents are like the eraser whereas their children are the pencil. They’re always there for their children, cleaning up their mistakes. Sometimes along the way… they get hurt, and become smaller (older, and eventually pass on). Though their children will eventually find someone new (spouse), but parents are still happy with what they do for their children, and will always hate seeing their precious ones worrying, or sad.
This is for all parents out there…..

Sunday, October 21, 2012

ભગવાન કેવા છે ?

ભગવાન કેવા છે ?

એક વ્યક્તિ વાળંદની દુકાન પર બાલદાઢી કરાવવા માટે આવ્યો. વાળંદે જેવું તેનું કામ શરુ કર્યું કે તેઓની વચ્ચે એક સંવાદ શરુ થયો. તેઓએ ઘણા બધા ટોપિક પર વાતો કરી. અંતે જયારે ભગવાનની વાત નીકળી તો વાણંદ કહે કે હું નથી માનતો કે આં દુનિયામાં ભગવાનનું અસ્તિત્વ હોય…
પેલા વ્યક્તિએ કહ્યુ, “કેમ એવું કહો છો ?

વાણંદે કહ્યું, “તમારે કોઈ પણ શહેર કે ગામની ગલીમાં જવું એટલે ભાન પડી જશે કે ભગવાનનું અસ્તિત્વ નથી જ. તમે જ કહો જો ભગવાન હોય તો આટલા દુખો કેમ ? કેમ લાખો લોકો માંદા દેખાય છે, કેમ લાખો બાળકો અનાથ દેખાય છે, જો ભગવાન હોતે તો આટલા દુખ, દર્દ પણ ના હોતે ને ! હું કલ્પના પણ ના કરી શકું કે એક પ્રેમાળ ભગવાન આવું કેમ કરી શકે !”
પેલો વ્યક્તિ થોડીવાર કઈ જ ના બોલ્યો, બસ સામે જોતો રહ્યો કોઈ પણ દલીલ કર્યા વગર જ…

વાણંદે વાળ કાપવાનું પૂરું કર્યું અને પેલો વ્યક્તિ ત્યાંથી જતો હતો કે ગલીમાં તેણે એક ભિખારીને જોયો કે જેના વાળ એકદમ લાંબા થઇ ગયેલા, ગંદા ગંદા ભરેલા હતા અને દાઢી પણ લાંબી થઇ ગયેલી.

પેલો વ્યક્તિ ફરી દુકાનમાં આવ્યો અને પેલા વાણંદને બોલ્યો તને ખબર કે આ દુનિયામાં વાણંદનું અસ્તિત્વ જ નથી.
વાણંદ આશ્ચર્ય ચકિત થઇ ને બોલ્યો, “અરે પણ તું એવું કેવી રીતે કહી શકે જયારે મેં હમણા જ તારા વાળ કાપ્યા અને હું તો તારી સામે જ ઉભો છું અત્યારે પણ…”

પેલા વ્યક્તિએ કહ્યું, “ના ! વાણંદ તો નથી જ… જો વાણંદ હોતે તો આં લાંબા અને ગંદા વાળ વાળો ભિખારી હોય જ નહિ ને !
વાણંદ ને સમજાયું અને બોલ્યો કે મને હવે ખબર પડી કે વાણંદનું અસ્તિત્વ તો છે જ પરંતુ જો લોકો મારી પાસે ના આવે તો આં ભિખારીની જેમ ગંદા રહી જાય છે…

એ જ તો વાત છે. ભગવાનનું અસ્તિત્વ તો સ્વયં સિદ્ધ જ છે પરંતુ લોકો જયારે સ્વાર્થી બનીને ભગવાનને ભુલી  જાય અને તેને એક સમય યાદ પણ ના કરે ત્યારે જ તો દુનિયામાં દુખ અને દર્દ દેખાય ને............. !


Thursday, October 18, 2012

આત્મસુખ

આત્મસુખ
         એક વાડીની અંદર એક આંબો અને એક આસોપાલવનું ઝાડ બાજુબાજુમાં હતાં. સમય અને ઋતુઓના આવન-જાવન સાથે ગ્રીષ્મ ઋતુમાં આંબાના ઝાડમાં કેરીનો પાક શરૂ થાય ત્યારે બાળકો આંબાના ઝાડને ઈંટોના ઢેખારા તેમ જ નાના પથ્થરો મારી મારીને કેરીઓ તોડવાનું શરૂ કરી દેતા હતાં. છોકરાઓ જ્યારે આંબાને મારતા ત્યારે આસોપાલવના ઝાડને મઝા પડતી. આંબાનું વૃક્ષ માર ખાય ત્યારે પોતાને ખૂબ નસીબદાર માનતું અને આંબા માટે દયા આવતી.
       એક દિવસ તેણે આંબાને કહ્યું,’જ્યારે જુઓ ત્યારે કોઈ ને કોઈ તમને પથ્થર મારીને કેરી તોડતું જ રહે છે, ત્યારે તમને બહુ જ પીડા થતી હશે.’ એનાં કરતાં કેરી ઊગતી ન હોય તો કેવું સારૂં ? આ વાત સાંભળીને આંબાના વૃક્ષે કહ્યું,’ એવું ન કહે, મારી ડાળીઓ પર કેરી ઊગે છે એનાંથી મને બહુ ખુશી થાય છે. આ જ કેરીને કારણે તો બાળકો તેના ઊગવાની રાહ જુએ છે અને ઊગે ત્યારે મારી પાસે આવે છે, તેનાથી મને બહુ ખુશી થાય છે.’
           આસોપાલવ કહે,’ પણ એમાં તને શો ફાયદો? કાયમ માર ખાતો રહે છે. મને તો કોઈ એક કાંકરી પણ મારે નહીં. તારા કરતાં હું ક્યાંય વધુ ખુશ છું. એ સાંભળી આંબાએ કહ્યું,’ તારી ડાળી પર કોઈ ફળ ઊગતા નથી એટલે તને એનો આનંદ નહીં સમજાય.’ જેની પાસે કંઈક હોય એ જ બીજાને આપી શકે અને એજ તેનો ધર્મ છે. કંઈક આપવાથી આત્મસુખ મળે છે અને જો તમે આનંદથી આપતા હો તો તેમાં કોઈ પ્રકારની પીડા કે દુઃખ થતાં નથી.’ આ વાતનો જવાબ આસોપાલવ પાસે નહોતો અને તેથી તેણે આંબાને ધન્યવાદ આપ્યા.
          આપણી પાસે ભગવાને જે કંઈ પણ આપ્યું હોય તેમાંથી બીજાને તેની જરૂર મુજબ આપવાથી આપણને આનંદ મળે છે અને સાથે સાથે આત્મસુખ પણ મળે.
                                                                                                                     — સંકલિત

શું આપ જાણો છો?

શું આપ જાણો છો?
  •  બ્રાઝિલ એવો દેશ છે જેણે સૌથી વધુ વખત ફૂટબોલ વર્લ્ડકપ જીત્યો છે.
  •  મહાભારતનાં સહદેવે શકુનીનો વધ કર્યો હતો.
  •  THE YELLOW RIVER [પીળી નદી] ચીનમાં થઈ વહે છે.
  •  ઝિમ્બાબ્વેનું ચલણી નાણું ડૉલર છે.
  •  ટોલરમલ અકબરના નાણામંત્રી હતા.
  •  નોર્સમેને ગ્રીન લેન્ડ ટાપુની શોધ કરી હતી.
  •  વિલિયમ શેક્સપિયર અંગ્રેજી ભાષાના મહાન કવિ અને ભારતના નાટ્યકાર હતા.
  •  હેલીના ટાપુમાં નેપોલિયનને કેદ રાખવામાં આવ્યો હતો.
  • સાતનો કમાલ
  • સૂર્યદેવના રથના અશ્વો સાત છે.
  • મેઘધનુષના સાત રંગ છે.
  • સપ્તગણ ઋષિમાં સાત ઋષિ છે.
  • દુનિયામાં સાત ચિરંજીવીઓ છે.
  • અઠવાડિયાના દિવસો સાત છે.
  • દુનિયાના ખંડ સાત અને મહાસાગર સાત છે.


-સંકલિત

Monday, October 8, 2012

અવનવું

અવનવું

• અમેરિકામાં થયેલા સંશોધન દ્વારા સાબિત થયેલું છે કે ચાઈનીઝ પદાર્થોમાં અન્ય કોઈપણ પદાર્થો કરતાં સોડિયમનું પ્રમાણ 40% વધારે હોય છે અને કેલેરીનું પ્રમાણ અન્ય કોઈપણ ખોરાક કરતા ઓછું હોય છે એટલે વ્યક્તિને જેટલી કેલેરીની જરૂરત હોય છે તેના કરતાં અડધી મેળવી શકે છે. આમ ચાઈનીઝ ખોરાક સ્વાસ્થ્ય માટે હાનિકારક છે.
• ધૂમ્રપાનથી હાર્ટએટેક આવી શકે છે. લોકો માને છે કે ધૂમ્રપાન કરવાથી ચિંતા ઘટે છે પરંતુ હૃદય પર તેનો ભાર વધતો જાય છે. જો તે પ્રત્યે ધ્યાન ન આપવામાં આવે તો લાંબા ગાળે ગંભીર બિમારીનો શિકાર બની શકે છે તેમજ કૅંસર થવાની શક્યતા વધે છે.
• ઠંડી છાશ પચવામાં હલકી અને પિત્તનાશક તથા કફ વધારનારી હોય છે પણ તેમાં મીઠું ભેળવી પીવાથી પાચક બને છે. સ્વાસ્થ્ય અને પાચનશક્તિ વધારવા માટે દહીં કરતા છશ વધારે ગુણકારી છે. ઉનાળામાં ગરમી બચવા,ઉદર રોગ, કુષ્ઠ રોગ, બળતરા તથા ક્ષય રોગમાં લાભદાયક છે. 

Sunday, October 7, 2012

મુખ્ય શિક્ષક વ્યાવસાયિક સજ્જતા તાલીમ


મુખ્ય શિક્ષક વ્યાવસાયિક સજ્જતા તાલીમ . તા . 10-09-2012 થી 29-09-2012

Saturday, October 6, 2012



પક્ષીના અનુકૂલન 

જુઓ જાણાવું એક જ વાત 
મારે કુલ અનુકૂલન છે પાંચ

હાથ તમારા પાંખો મારી 
સાથે પૂંછડીનો છે સાથ 

રંગબેરંગી પૂંછડીના પીંછા 
જાળવે શરીરનો સમતલ આધાર 

હાડકાં મારા હલકા હલકા 
કારણ તેમાં છીદ્રોનો સાથ 

સાથે છે એક વિશિષ્ટ કરામત 
વાતાશય છે તેનું નામ 

ઊડતાં પહેલા હવા ભરાય 
ને લાગે જાણે ઉડે વિમાન 


- મોનાબેન પટેલ 
પીરોજ્પુર પ્રાથમિક શાળા 
સીઆરસી - લવારપુર, તા . જિ  . ગાંધીનગર